Haberler

Renkler tasarımda üç temel özellikle tanımlanır: Ton (Hue), Doygunluk (Saturation/Chroma) ve Parlaklık (Brightness/Value/Lightness). Bu üçlü, bir rengin nerede konumlandığını, ne kadar “saf” göründüğünü ve ne kadar açık/koyu algılandığını belirler. 

1) Ton (Hue)

• Renk çemberindeki konumu ifade eder: kırmızı, mavi, yeşil gibi “renk adları” aslında tondur.

• Analog (komşu) tonlarla çalışmak uyumlu, yumuşak paletler üretir; tamamlayıcı (karşıt) tonlar ise yüksek kontrast ve vurgu sağlar. Pantone

2) Doygunluk (Saturation / Chroma)

• Bir rengin saflık/yoğunluk derecesidir: yüksek doygunluk = canlı ve “temiz”, düşük doygunluk = griye yaklaşan, “mat” görünüm.

• Tamamlayıcı renklerle karıştırmak doygunluğu düşürür; benzer (analog) tonlarla karıştırmak canlılığı daha çok korur.

• Doygunluğu arttırmak odağı bir noktaya çeker; geniş alanlarda aşırı doygunluk göz yorgunluğu yaratabilir. Pantoneerikalancaster.com

3) Parlaklık (Brightness / Value / Lightness)

• Rengin ne kadar açık/koyu göründüğünü anlatır; ışık miktarıyla ilişkilidir.

• Tint (beyaz ekleme) rengi açar, shade (siyah ekleme) koyulaştırır, tone (gri ekleme) doygunluğu azaltır ve nüans katar.

• Parlaklık kontrastı; okunabilirlik, hiyerarşi ve erişilebilirlik için kritiktir. Pantone

Renk İlişkileri ve Kontrast

• Tamamlayıcı kontrast: Çarpıcı vurgu, güçlü ayrım.

• Analog uyum: Yumuşak geçiş, tutarlı marka dili.

• Açık–koyu kontrastı: Parlaklık farklarıyla derinlik ve okunabilirlik kurulabilir (metin/zemin kombinasyonlarında özellikle önemli). Pantone

Bağlam ve Algı

• Aynı renk, çevresindeki diğer renkler ve ışık koşullarına göre farklı algılanır (eşzamanlı kontrast, ortam ışığı, malzeme dokusu).

• Dijital–baskı farkları, cihaz/ekran kalibrasyonu ve yüzey (mat/parlak) renk görünümünü etkiler; renk kararları farklı ortamlarda test edilmelidir. Pantone

Uygulama İçin Hızlı İpuçları

1. Palet kurarken: Önce 1–2 ana ton seçin; hiyerarşi için doygunluk ve parlaklıkla oynayın (her şeyi “en canlı” yapmayın). Pantone

2. Okunabilirlik: Zemin–metin ikililerinde parlaklık farkını yüksek tutun; doygunluk tek başına yeterli kontrast yaratmaz. Pantone

3. Vurgu: Az sayıda yüksek doygunluklu “vurgu rengi” seçin; geri kalanını orta/düşük doygunlukta tutun. Pantone

4. Tutarlılık: Marka tonlarını sabit tutup, doygunluk/parlaklık varyasyonlarıyla esneklik kazanın (UI durumları, hover, disabled gibi). Pantone

Hatırlatma: Terminoloji

• Pantone ve tasarım araçlarında “Brightness/Value/Lightness” terimleri birbirinin yerine kullanılabilir; kavramsal olarak hepsi rengin “açık–koyu” eksenini ifade eder.

• Akademik literatürde üçlü genellikle Hue–Lightness–Chroma şeklinde de geçer. PMC

Kaynak: Pantone’un “What Are the Properties of Color?” makalesi ve ilgili Pantone renk temelleri içerikleri; ayrıca akademik derleme (Elliot & Maier, 2014/2015) renk özelliklerinin hue–lightness–chroma üçlüsünü doğrular.